Hoàng hoa Tửu – Rượu hoa cúc vàng
Hôm nay chúng tôi có cuộc gặp gỡ với Viên Trần, người sưu tập rượu và đồng thời là chủ sở hữu của một trà quán tại Thành Phố Hồ Chí Minh. Cô còn được biết đến như là một người có niềm yêu thích mạnh mẽ với rượu, đặc biệt là loại rượu độc đáo được ủ cùng hoa cúc. Trong buổi phỏng vấn đặc biệt này còn có sự hiện diện của Giáo sư Trần Văn Khê, chuyên gia trong lĩnh vực âm nhạc truyền thống.
Viên Trần bắt đầu cuộc trò chuyện bằng bốn câu thơ trích từ một bài thơ Đường thời nổi tiếng Trung Quốc :
Xuân du phương thảo địa.
Hạ thưởng lục hà trì.
Thu ẩm hoàng hoa tửu.
Đông ngâm bạch tuyết thi
Với bản dịch như sau: Mùa xuân dạo chơi miền cỏ thơm. Mùa hạ đắm mình trong làn nước lạnh. Mùa thu uống rượu hoa cúc vàng. Mùa đông ngâm thơ trong tuyết trắng
Trà quán của Viên Trần có rất nhiều loại rượu khác nhau nhưng trong đó đặc biệt nhất là loại rượu hoa cúc cô tự tay ủ. Thứ rượu này được ủ theo công thức gia truyền mà ông nội cô truyền lại cùng với những kỷ niệm thời ấu thơ êm đềm. Truyền thống này đã được duy trì trong gia đình Viên Trần trong suốt một thế kỷ. Rượu hoa cúc hay được biết đến với tên gọi truyền thống là Hoàng hoa tửu được ủ từ hoa cúc Ấn Độ và thứ gạo nếp đã được chôn dưới đất trong khoảng thời gian từ 6 đến 10 năm.
Ủ rượu là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt, tuy nhiên, theo năm tháng, nét đẹp văn hóa này lại đang dần dần phai nhạt trong lối sống của người Việt Nam. Ngày nay, chỉ còn lại một số ít gia đình duy trì việc ủ rượu, đồng thời cố gắng truyền lại cho những thế hệ sau trong gia đình, giữ vững nét đẹp truyền thống của dân tộc. Trong lịch sử Việt Nam, các nhà nho thường đào những hũ rượu được chôn dưới đất lên vào những dịp đặc biệt, nhất là vào ngày mồng 9 âm lịch; thời điểm hoa cúc nở rộ nhuộm thắm những khu vườn bằng sắc màu vàng tươi đẹp đẽ của mình.
Mùa xuân, mùa thu là những thời điểm tuyệt nhất trong năm để thưởng rượu hoa cúc, và đặc biệt hơn là trong những dịp đoàn tụ gia đình và bè bạn. Để uống rượu hoa cúc, nhất định phải rót rượu vào một cái chén cạn màu trắng, bên trên thêm vào một hai bông hoa cúc để làm nổi bật thêm hương và sắc của nó thấm trong rượu. Để có được những bông hoa với chất lượng như vậy, người ta phải tuyển chọn thật cẩn thận những bông hoa đẹp nhất trong vườn sau đó phơi chúng trong bóng râm để giữ lại màu vàng cùng hương thơm thanh thoát. Loại nước được sủ dụng nấu rượu phải là nước mưa.

Trần thừa nhận mình không phải là một nhà nghiên cứu rượu chuyên nghiệp nhưng truyền thống gia đình lâu năm về ủ rượu cũng cung cấp cho cô một lượng kiến thức nhất định về rượu hoa cúc. Trên thực tế, có rất nhiều vị khách dành thời gian ghé thăm trà quán của cô chỉ để thưởng thức loại rượu độc đáo này. Hơn nữa, Trần đã dành nhiều năm để đi du lịch và thu thập các loại rượu vang và những loại trà tốt nhất trên thế giới, vậy nên cũng có thể nói rằng nó đã đem cô đến với những mẩu chuyện về việc pha chế đuọc truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Hương Trà Việt – trà quán thanh tĩnh của Viên Trần được dựng nên giữa khung cảnh những con đường tấp nập người qua lại và trong niềm hy vọng sẽ phần nào giữ lại truyền thống ủ rượu đang dần mai một. Hiện tại, cô đang mở những lớp dạy cắm hoa, pha trà và ủ rượu tại trà quán với mục đích giản đơn là giúp mọi người có thể thấy được lại nét đẹp và nghệ thuật trong văn hóa truyền thống dân tộc.